Vandaag begin ik weer met het schrijven van een blog en deze keer heeft mijn blog een politiek randje. Sinds afgelopen zomer ben ik aangesloten als lid bij D66 en probeer ik binnen de partij op inhoud zowel regionaal als landelijk mee te denken.
In de aanloop naar de tweede kamer verkiezingen van maart 2021 delen de politieke partijen natuurlijk hun verkiezingsprogramma met daarin de grootste statements. Hierbij werd het voor mij weer direct duidelijk waarom ik ervoor heb gekozen om aan te sluiten bij D66. Ik wil wat vertellen over deze reden en mijn zienswijze hierin.
Leerrecht
Natuurlijk staat het algemeen bekend dat D66 een onderwijspartij is. Dit spreekt mij ontzettend aan. Ik geloof dat onderwijs namelijk de cruciale basis is van onze maatschappij en dat het in zijn grootsheid zwaar wordt onderschat.
Een van de speerpunten van het verkiezingsprogramma van D66 in 2021 is dat kinderen niet alleen een leerplicht hebben maar ook een leerrecht. Eerder schreef ik al over mijn wens om naar een ‘ontwikkelplicht’ toe te gaan in plaats van een ‘leerplicht’. Mijn mening is namelijk dat onderwijs over veel meer gaat dan ‘leren’. Veel kinderen hebben (nog) weinig interesse in het leren van tafeltjes, netjes schrijven of wat de hoofdstad van Moldavië is MAAR zitten wel in een fundamentele fase van hun identiteitsontwikkeling. Waarom richten we ons dan zoveel op het leren en zo beperkt op het stuk ‘wie ben ik / wie wil ik zijn’.
Leerrecht richt zich er vooral op dat alle kinderen recht hebben om te leren. Nu is het zo dat meer dan 6000 kinderen niet naar school kunnen omdat er geen passende plek te vinden is. Dit zijn stuk voor stuk kinderen die graag naar school willen en kunnen leren maar het onderwijssysteem is niet ingericht voor een passende plek voor deze kinderen. Dit heeft tot gevolg dat veel van deze kinderen terug moeten vallen op jeugdhulp in de vorm van groepsbegeleiding of groepsbehandeling vanuit de jeugdwet.
Onderwijs als basis
Ieder kind groeit op. We hopen dat hier een veilig en warm gezin aan ten grondslag ligt maar dat is niet iets wat we altijd kunnen controleren of waar we zeker van zijn. Ondanks de vaste controlemomenten op bijvoorbeeld het consultatiebureau of bij de GGD, missen we nog een heleboel signalen. Het is daarnaast buitengewoon lastig om binnen een gezin te interveniëren.
Vanwege de leerplicht gaat ieder kind naar school vanaf vijf jaar. Dit is dus áltijd het moment waarop alle kinderen in beeld zijn. Wanneer het kinderen om wat voor reden dan ook ontbreekt aan een veilige opgroeisituatie, is de school de plek waar ze dit wel zouden moeten gaan ervaren.
Met een ontwikkelplicht zou je dit al vanaf bijvoorbeeld 2,5 / 3 jaar ondervangen door middel inzet van bijvoorbeeld de peuterspeelzaal of voor- en vroegschoolse educatie. Dit betekent wel een grove omslag in de manier waarop naar onderwijs gekeken wordt. Ik hoop van harte dat hier wat (politieke) beweging in gaat komen.
Jeugdhulp & onderwijs hand in hand
Een laatste punt dat ik hierin wil meenemen is de inrichting van jeugdhulp en onderwijs naast elkaar. Volgens mij hebben jeugdhulp en onderwijs precies hetzelfde doel voor ogen namelijk;
Ieder kind veilig laten opgroeien tot een sterke, zelfredzame volwassene die zichzelf accepteert en in staat is tot innerlijk geluk (zelfliefde) te komen.
Waarom lijkt het dan nog alsof er twee eilandjes bestaan die steeds verder uit elkaar lijken te drijven in plaats van dichter bij elkaar te komen? Ik durf te beweren dat als we ervoor kunnen zorgen dat we onderwijs zo kunnen inrichten dat het beschikbaar is voor IEDER kind waarbij zo nodig ingezet kan worden op ondersteuning vanuit de jeugdwet maar waarin altijd samen opgetrokken wordt, de specialistische jeugdzorg fors gaat afnemen.
Dit zal echter niet zomaar lukken. Wat is daar dan voor nodig?
- Afstappen van de meritocratie. Stop met overmatig toetsen. Dit helpt geen enkel kind.
- Ga veel meer competentie / talentgericht werken op scholen.
- Overkoepelende budgetten tussen onderwijs- en jeugdzorg zijn noodzakelijk.
- Kleinere klassen + meer maatwerk. Dit is kostbaar en er zal dan ook een fikse investering gedaan moeten worden maar onder aan de streep geloof ik dat je hiermee echt op specialistische hulp kan besparen.
- Onderwijsgerelateerde opleidingen zouden zich veel meer moeten richten op kinderen leren om in de wereld te staan.
Natasja Esmeijer
Hoi Maartje, wat een mooi artikel en wat een mooi bericht dat het leerrecht voet aan wal krijgt. Het enige puntje dat is in jouw verhaal mis is het stukje beelddenkonderwijs. Een gedeelte van de leerproblemen zal voortkomen uit onveilige thuissituaties maar een groot stuk is ook terug te voeren op het ontbreken van inzicht in de totaal andere manier van lesstof benadering van beelddenkers. Dit is een behoorlijk grote groep leerlingen die in het beste geval compenseren en aanhaken en doormodderen maar in sommige gevallen thuis komen te zitten met lichamelijke klachten en frustratie. Ik hoop dat jullie dit puntje ook nog de kaart zetten zodat er ook van bovenaf druk op de Pabo’s komt om dit inzicht in diverse leerstijlen, oefenleren en begripsleren, mee te geven aan toekomstige leerkrachten.
Maartje van Os
Hoi Natasja, dankjewel voor je input. Wanneer er écht meer maatwerkgericht gekeken kan worden, kan automatisch ook beeld denken aan bod komen. Goed om hier scherp op te blijven.