Deze week sluit in een module af die ik op de Fontys afdeling OSO* heb gevolgd. Vanwege de crisis digitaal via teams wat voor- en nadelen met zich meebracht. Uiteindelijk gaat het om de dialoog die ontstaat tussen medestudenten en de docenten. Dat is een insteek die ik persoonlijk ontzettend kan waarderen. Het is interessant om inzichten te krijgen vanuit andere professionals. Docenten, zorgmedewerkers of intern begeleiders zowel uit Nederland als België wat ook weer interessante verschillen laat zien.
Met andere ogen
Al met al ontzettend interessant om de bijbehorende literatuur mee te nemen in het verder ontwikkelen en bijstellen van mijn visie richting de ontwikkeling van kinderen. We begonnen met het artikel “Met andere ogen” dat een advies toont voor de versnelling en bestendiging van de samenwerking tussen onderwijs en jeugdzorg. Puntsgewijs de adviezen uit het artikel:
- Het verbreden van teams (interprofessioneel)
- Inperken vrijstellingen van leerplicht op basis van artikel 5a*
- Betrekken ouders en kinderen
- Brede lokale afspraken over jeugd onder regie gemeente
- Monitoring
- Budgetten en beleid moeten ruimte bieden voor flexibiliteit
- Coalitie omvormen: van denken naar DOEN
Mijn visie
Grotendeels kan ik me vinden in de genoemde artikelen. Eerder schreef ik al een stuk waar mijn visie over onder andere leerplicht uiteen wordt gezet. Wat betreft de noodzaak om teams te verbreden zie ik niet zozeer voor me dat er voor ieder expertisegebied iemand aanwezig is binnen een team maar wel dat we inzetten op opschaling naar deze expertisevelden. Daarnaast bestaat de ‘lerende cultuur’ waarin we kennis zoveel mogelijk delen zodat expertisevergroting ontstaat.
Wat ik soms niet begrijp is het stug vasthouden aan beleid terwijl bij de buren een prachtig concept is geïmplementeerd wat voor significante verbetering zorgt. Ik kan me dan ook heel erg vinden in het omvormen van denken naar doen. We lijken soms in een eeuwige overlegcultuur te leven waarin alles besproken en overwogen moet worden. Dit leidt niet tot efficiëntie en daarmee automatisch niet tot resultaat.
Multidisciplinair versus interdisciplinair samenwerken
Wat me zo intrigeert aan het begrip samenwerken is dat het zo vanzelfsprekend lijkt. Het is een voorwaarde voor het vormgeven van een organisatie. Toch lijkt het vaak niet te lukken. Zo’n ander standaard begrip is communicatie. Nou valt er natuurlijk niet samen te werken zonder communicatie dus volgens mij zijn deze twee begrippen onlosmakelijk aan elkaar verbonden.
Samenwerking komt vanuit een gemeenschappelijk doel is wat ik veel hoor. Zeker wanneer het om kinderen met een ontwikkelvraag gaat, moeten we ervoor zorgen dat het kind centraal staat. Ik ben het daar volledig mee eens maar we moeten niet vergeten dat iedere samenwerkende partij of individu ook zijn eigen belangen heeft. Zolang we hier niet transparant en eerlijk over zijn, zal samenwerking stagneren.
Het standaard multidisciplinair overleg zorgt ervoor dat er zoveel mogelijk partijen aanwezig zijn zodat mocht het nodig zijn, er aanspraak gemaakt kan worden op directe ondersteuning of actie. Tijdrovend, intensief en niet efficiënt. Bij goede voorbereiding kan vooraf duidelijk zijn wat de centrale vraag van het overleg gaat zijn en kan ervoor gekozen worden om precies die expertises bij het overleg te vragen die benodigd zijn om tot actie te komen. Dit heet interdisciplinair werken.
In onderstaande afbeelding probeer ik de samenwerking tussen de inkoop en controlerende partijen dichterbij de uitvoering te laten komen met een aantal kernelementen voor de optimalisatie van samenwerking.
Transparantie
Wat ik soms zo ontzettend mis in de zorg of in het onderwijs is transparantie. Dit gat van openheid zorgt ervoor dat we elkaar niet volledig begrijpen en daardoor de plank mis slaan. Vaak gaat het in deze over geld of afzonderlijke belangen waar niet of minimaal over wordt gesproken. Terwijl dit juist een van de belangrijkste overwegingen is aan zowel de controle kant als aan de kant van de uitvoering. Ik zou willen dat we het wat minder ‘eng’ maken en het uit de taboesfeer halen dat een gemeente mág handelen vanuit budgettekorten en dat een zorgaanbieder mág stellen dat hij financiële middelen nodig heeft. Dit bedoel ik in mijn schema ook met; kijk zowel naar de gezamenlijke als de afzonderlijke doelen.
Regie
Een van mijn grootste ergernissen is dat regie vaak ontbreekt in een casus. Ieder handelt vanuit zijn eigen gebied maar een duidelijke regiehouder ontbreekt. Dit leidt tot onduidelijkheid, geen actie en eindeloze overlegstructuren. Wat mij betreft zou dus vooraf een regiehouder bepaald moeten zijn die het overleg en daarmee de casus leidt, acties uitzet en monitort. Het is een kwestie van verantwoordelijkheid nemen voor het grotere geheel in plaats van alleen je eigen eiland bewaken. Wat hierin niet vergeten moet worden is dat we altijd te maken blijven hebben met verschillende persoonlijkheden. Zowel als het gaat om cliënten of leerlingen als wanneer het gaat om collega’s of andere professionals. Ik hoop dat we er steeds meer naartoe gaan dat we elkaars handelen begrijpen en openstaan voor verschillende persoonlijkheden en visies zonder direct een waardeoordeel toe te kennen.
* Opleidingscentrum speciale onderwijszorg
* Vrijstelling 5 onder a: wanneer een kind psychisch of lichamelijk ongeschikt is om onderwijs te volgen.
